Son uydu görüntüleri, İsrail’in İran’da eski bir nükleer silah test binasını ve füze tesislerini hedef aldığını gösteriyor. Amerikalı araştırmacılara göre, Cumartesi günü gerçekleşen İsrail hava saldırısı, İran’ın sona erdirilmiş nükleer silah programıyla ilişkili bir sahayı ve füzeler için katı yakıt karıştırma tesislerini etkiledi.
Eski BM silah denetçisi David Albright ve CNA’da araştırma analisti Decker Eveleth, ticari uydu görüntülerini ayrı ayrı inceledi. Değerlendirmeleri, İsrail’in Tahran yakınlarındaki önemli bir askeri kompleks olan Parchin’i ve büyük bir füze üretim sahası olan Khojir’i vurduğunu ortaya koydu.
Temmuz ayında, Khojir’in önemli bir genişleme geçirdiği bildirilmişti. Eveleth, İsrail saldırılarının İran’ın füzeleri seri üretme kapasitesini önemli ölçüde engelleyebileceğini belirtti. İsrail ordusu, Cumartesi günü erken saatlerde, İsrailli jetlerin üç dalga halinde Tahran yakınlarındaki ve İran’ın batısındaki füze fabrikalarını ve diğer yerleri vurduğunu, bunun İran’ın 1 Ekim’de İsrail’e 200’den fazla füze fırlatmasına karşılık olduğunu açıkladı.
İran ordusu, İsrail savaş uçaklarının Ilam, Khuzestan ve Tahran çevresindeki sınır radar sistemlerini hedef almak için “çok hafif savaş başlıkları” kullandığını bildirdi. Institute for Science and International Security araştırma grubunun başkanı Albright, Parchin’de vurulan binanın Taleghan 2 olduğunu, bunun İran’ın eski nükleer silah geliştirme programı olan Amad Planı sırasında test faaliyetlerinde yer aldığını belirledi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ve ABD istihbaratı, İran’ın bu programı 2003’te sona erdirdiğini belirtmiş, İran ise bu iddiayı reddetmişti. Albright, İsrail’in Mossad istihbarat teşkilatının 2018’de Tahran’dan aldığı programın dosyalarına bir kitap için erişim sağlamıştı. Albright, İran’ın hava saldırısından önce Taleghan 2’den kritik malzemeleri çıkarmış olabileceğini, ancak tesisin kendisinin gelecekteki potansiyel nükleer silahlarla ilgili faaliyetler için değer taşıdığını öne sürdü.
Albright’ın Parchin’den alınan uydu görüntüleri üzerindeki analizi, Taleghan 2’den yaklaşık 320 metre uzaklıktaki üç binanın hasar gördüğünü, bunlardan ikisinin balistik füze katı yakıtının karıştırıldığı yerler olduğunu gösterdi. Eveleth’in Planet Labs görüntüleri incelemesi, Parchin’de üç balistik füze katı yakıt karıştırma binası ve bir deponun, ayrıca Khojir’de iki binanın yok edildiğini ortaya koydu.
Bu binalar, patlamaları kontrol altında tutmak için tasarlanmış füze üretim tesislerine özgü yüksek toprak setlerle çevriliydi. Eveleth, hedef alınan endüstriyel karıştırıcıların üretiminin zor olduğunu ve ihracat kontrollerine tabi olduğunu belirterek, İran’ın bunları değiştirmekte zorlanacağını ifade etti.
Saldırıların doğruluğu, İran’ın füzeleri seri üretme yeteneğini önemli ölçüde engelleyebilir ve İsrail’e yönelik gelecekteki herhangi bir füze saldırısını karmaşıklaştırabilir. Axios, İsrail’in uzun menzilli balistik füzeler için katı yakıt üretiminde kullanılan 12 “planetary mixer”ı imha ettiğini bildirdi, bu da İran’ın füze stoğunu yenilemesini önemli ölçüde etkileyebilir.
İran, Orta Doğu’daki en büyük füze cephanesine sahip ve ABD yetkilileri tarafından Rusya’ya Ukrayna’ya karşı kullanılmak üzere, Yemen’deki Husi isyancılarına ve Lübnan’daki Hizbullah milislerine füze tedarik etmekle suçlanıyor. Tahran ve Moskov bu iddiaları reddediyor.
Bu yılın başlarında, Eveleth ve Middlebury Institute of International Studies at Monterey’den Jeffrey Lewis tarafından analiz edilen Planet Labs görüntüleri, Khojir ve Tahran yakınlarındaki Modarres askeri kompleksinde füze üretimini artırmak için olduğu değerlendirilen büyük genişlemeler gösterdi. Bu sonuç, üç üst düzey İranlı yetkili tarafından doğrulandı.
Reuters bu makaleye katkıda bulundu.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
