Kürtler Millet İttifakı’ndan ne bekliyor: 7 somut talep
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı oldu. YETERLİ Parti, Gelecek, DEVA, Demokrat ve Saadet Partisi genel başkanlarının da genel başkan yardımcılığı yapması kararlaştırıldı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş da Kılıçdaroğlu’nun uygun göreceği bir tarihte başkan yardımcılığına atanacak.
ROJ GİRASUN: MUHALEFETİN BÜTÜNLÜĞÜ SAĞLANDI AMA…
Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Girasun’a göre Kılıçdaroğlu’nun ‘ortak aday’ mı yoksa ‘tek aday’ mı olacağı kesin olarak parti teşkilatlarının seçim kampanyası sürecindeki çalışmaları tarafından belirlenecek. Girasun, muhalefetin iç bütünlüğünü sağlama imajı vermenin ve belediye başkanlarına sahada popülerliklerini kullanma fırsatı yaratmanın değerli olduğunu belirtti.
“Ayrıca ittifak sinerjisinin tekrar sahaya yansıması gerekiyor. Aksi halde buradan çıkan adayın gerçekten ortak aday mı yoksa tek aday mı olduğunu bilemeyeceğiz. Bunu Altı Masa teşkilatlarının çalışma performansı ve belediye başkanlarının sahadaki faaliyet ve inisiyatifleri belirleyecek. Çünkü parti teşkilatlarının sahadaki performansına göre Kılıçdaroğlu’nun herkesin adayı olup olmadığı, yoksa mecburiyetten evet mi dendiği ortaya çıkacaktır.”
‘HDP’NİN ÜÇÜNCÜ BİR YOLU SEÇMESİ ZOR’
Kürt seçmenin Kılıçdaroğlu’na sıcak baktığını savunan Girasun, şöyle devam etti: “HDP’nin üçüncü bir yol seçmesi çok zor görünüyor. Bir yanda uzun süredir mücadele ettikleri bir hükümet, diğer yanda değişime alan açan bir muhalefet var. Sadece HDP seçmeninin değil Kürt seçmeninin de değerli bir kesiminin Kılıçdaroğlu ismine sıcak baktığını düşünüyorum. HDP kendi tabanından oy almakta çok zorlanmayacaktır. Son düzlükte Akşener ile yaşanan gerginlik de Kürt seçmenin Kılıçdaroğlu ile ilgili bazı çekincelerini ertelemesine neden oldu diye düşünüyorum.”
VAHAP COŞKUN: ERDOĞAN’IN HATASİ YÜKSELİYOR
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Vahap Coşkun, HDP’nin Kılıçdaroğlu’na destek vermesinin mümkün olduğunu belirterek, gerekçesini şöyle açıkladı: “HDP seçmeninin değerli bir kesiminde uzun süredir Erdoğan ve AK Parti karşıtlığı var. Bu muhalefet artıyor.Yine araştırmalara göre HDP seçmeninin kendisine en yakın gördüğü adaylardan biri.HDP seçmeninin cumhurbaşkanlığı yarışında ağırlıklı olarak Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğini söylemek mümkün.Bu takviyenin ne zaman ve nasıl olacağı değerli. HDP’nin tavrı burada önemli. HDP aday gösterecek mi?” Bu son derece önemli. Dün Mithat Sancar, son gelişmeleri dikkate aldıklarını, kendi aralarında değerlendirdiklerini belirterek, Kılıçdaroğlu’nun ziyaretini beklediklerini söyledi. HDP’nin Kılıçdaroğlu’nu aday gösterip göstermemesi hem HDP içinde hem de Kılıçdaroğlu ve Millet İttifakı’nın siyasetine netleşti. HDP ile temas kurup belli noktalarda uzlaşmaya varırsa o zaman beklenebilir. HDP’nin aday göstermeyeceğini ve Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğini söyledi.
ANA DİLDE EĞİTİM, YEREL YÖNETİMLERDE ÖZERKLİK…
Akademisyen Coşkun, HDP’nin Eylül 2022’de açıklanan tutum belgesine atıfta bulunarak, “O tutum belgesinde açık diyalog ve şeffaf müzakere koşullarında ortak adaya hazır olduklarını söyledi. Durumlarında tesadüfi bir değişiklik olmadığını açıkladı. Şahsi kanaatimce Kılıçdaroğlu bu tarafta mücadele edecektir.Aslında yüzde 50+1’e ihtiyaç duyulan bir ortamda her kesimden oy talep edilmelidir.Dolayısıyla HDP’ye bulaşmaması düşünülemez. Yüzde 10-12 oyu var.Önümüzdeki günlerde böyle bir görüşme olma ihtimali çok yüksek.Taleplerin karşılanması ve bunun Millet İttifakı’nın bir politikasına dönüşmesi düşünülemez.Bence yaparlar. Burada daha demokratik bir telaffuzla hareket edecekler, hem Kürtleri yanlarında tutacaklar, hem de toplumun diğer kesimlerini rahatsız etmeyecek tarafsız bir dil kullanacaklar, eğitim konusunda bariz taleplerde bulunuyorlar. yerel yönetimlerin anadili ve özerkliği. çok keskin bir tutum, yapacaklarını sanmıyorum.”
ABDULLAH KIRAN: İTTİFAK PAMUK İPLİĞİNE BAĞLIDIR
Muş Alparslan Üniversitesi Öğretim Üyesi Siyaset Bilimcisi Prof. Dr. Abdullah Kıran, Kemal Kılıçdaroğlu’nun değerli bir oyuncu olduğunu söyledi. “Kılıçdaroğlu demokrat ve ılımlı bir insandır. Sorunları dinleyebilen biri” diyen Kıran, şöyle devam etti:
Ancak Türkiye başkanlık sistemine geçtikten sonra parlamenter sistemden daha katı ve savurgan olan koalisyonlar alanına girecektir. Anayasaya göre cumhurbaşkanının seçilebilmesi için oyların yüzde 51’ini alması gerekiyor. Bu, Türkiye siyasetini öyle bir çıkmaza sokmuştur ki, bu kurallar çerçevesinde hiçbir parti tek başına seçilemez. Kaçınılmaz olarak, ittifaklar arar. Cumhur İttifakı’nda MHP, Millet İttifakı’nda UYGUN Partisi var. Her iki parti de çoğunlukla sağcı, milliyetçi ve bazen de dışlayıcı politikalarla öne çıkıyor. Kılıçdaroğlu, bu sağ kesimleri kendi tarafına çekmek için inanılmaz tavizler veren bir politika izledi. Hele YETER Partiyi elinde tutmak için ‘en iyi milliyetçi benim’ bile dedi. Ancak Akşener ittifaktan ayrıldı. Uzlaşmaya varıldı, ancak nihayetinde ittifak pamuk ipliğine bağlı.”
‘UMUT YOK’
Millet İttifakı’nın Kürt sorununu analiz edecek bir programın olmamasını eleştiren Kıran, “Demokrasi için pek umut vermiyor. Çünkü Türkiye’de demokrasi sorunu olduğuna inanmıyorum. Türkiye’de Kürt sorunu var. Kürt olunca Sorun çözülürse Türkiye ileri demokrasi rejimine kavuşur” diyen Erdoğan, “Millet İttifakı’nın Kürt sorununu çözümleyecek bir söylemi, programı yok” dedi.
YEDİ TEMEL İLKE…
HDP’nin barış sürecinin tıkanmasından bu yana Kürt sorununun analizi konusunda doğru düzgün bir politika izleyemediği kanaatinde olan Kıran, şunları kaydetti:
“HDP, CHP ve YETERLİ Parti gibi AK Parti değişirse Türkiye’nin bütün sorunlarının değişeceği görüşündeler. Bu çok yanlış bir politikadır. HDP’nin ana gövdesi fedakarlıklarıyla Kürtlerdir. Ancak HDP’nin siyasetinin ana merkezi, iktidar değişikliği ya da başka bir iktidarın gelmesi şeklinde olmamalıdır. Türkiye’nin kendi sistemine odaklanması gerekiyor. Kişiselleştirilmemelidir. Meral Akşener’in dahil olduğu bir kombinasyonda Kürtler için bir düzen yoktur. HDP şimdiye kadar adayını göstermiş, temel ilkelerini belirlemiş olsaydı farklı olabilirdi. Kürtler kilit bir rol oynuyor. Ancak Kürtler, kral belirleyici rolünü oynamazlar. Bu role uygun siyaset üretmez. HDP adayını belirlemeli ve unsurlarını net bir şekilde açıklamalıdır. AK Parti, CHP, GÜZEL Parti timlerinin yönetimlerini gördük.”
prof. Kıran’a göre HDP’nin barış ve demokrasi paketinde şu talepler yer alabilir:
?İdarede şeffaflık ve demokratik işleyiş temelinde AB’ye tam üyelik müzakerelerinin yeniden başlaması.
?Toplumsal barışın tesisi, cezaevlerindeki siyasi tutuklu ve hükümlülerin serbest bırakılması ya da olağan af yolunda.
?Kürt kimliğinin tanınması ve anadilinde eğitim hakkının kademeli olarak gerçekleştirilmesi.
?Kürtçe yer ve coğrafi adların aslına uygun olarak kullanılmasına izin verilmesi.
?Seçmenin iradesine saygı duymak ve seçilen adayların yerine kayyum atamamak.
?Eşit statüde vatandaşlık ilkesinin haklı olarak benimsenmesi; Kürtlerin yanı sıra diğer azınlık gruplarına mensup vatandaşlar da hiçbir ayrım gözetilmeksizin tüm bayındırlık işlerinde çalıştırılabilir.
?AK Parti döneminde ortadan kaldırılması için çok yol alınan bölgelerin ortasındaki eşitsizlik artık tamamen ortadan kalktı.